"Karanlık" bir çıkmaz, çaresizlik, zor ve sıkıntının imgesidir.

Bu açıklamadan sonra yukarıda sözünü ettiğimiz "öznedeki içe dönük sıkıştırılmış söylemleri" göstermek için son birime bakalım (8.birime); " .... Oysa / gece, kucağımda uzun etekleriyle boylu boyunca"

Metnin ilk ve son birimleri aynı imge ve söylemle başlayıp biter. Asıl söylenmek istenilenler de bu iki birim yani 1. birim ile 7. birim arasına getirilerek şiir örülür. "Ben" ile başlayıp geneli (karanlık) kapsayan söylem ise ara birimlerdedir. Bunlar: İkinci birim bir şarkı, üçüncü birim saklanan, bastırılan bir öfke, dördüncü birim kadın çığlığına; bu birimde (dördüncü) özne berkitilerek dişillik öne çıkarılır. Bu, şiir bütünlüğünde erkek egemen bir sisteme tepki olarak dize ve birimler arasına serpiştirilen bir söylemdir. Her ne kadar toplumsal tepki olsa da dişil olan asıl öznenin, toplumsallıktan bireyselliğe dönüşümündeki bir sesi olarak da okunmalıdır. Bir yerde öznenin yaşamsallığındaki çatışmaları ve isyanları şeklinde de ele alınmalıdır. Bu durum beşinci, altıncı birimlerdeki söylemlerde de hissedilir ve yedinci birimdeki "... gün kurudu demiştin." dizesiyle belirginleşir.

Bunu biraz daha açmak için şu soruyu yöneltelim.

"gün kurudu, diyen kim?"

Yanıt, "sen" İkinci tekil kişi!

Karanlıkla açılan söylem, toplumsal sezdirmelerden sonra bireyler üzerinden kişilere (ben-sen) döner. Böylece şiir, başlığıyla uyuşarak özneler çatışmasıyla "günü kurutur". Bu tepkisellik "sen" üzerine yıkılır.

Sonuç olarak şiirdeki içe dönük söylem önce; eril olan toplumsal erkten, bireysel erk olan (eril) "sen"e evrilir. Bu da dişilin bir tepkisidir.

Kurgusal örgüde, dördüncü birimdeki biçimsellik (içerik değil) diğer birimler gibi işlevsel olabilir miydi?

Bu nasıl sağlanır? derseniz, sözü şairine bırakalım.

Şiir yazmak beni aşar!

27 Mayıs 2012 - 02:30

Oturtma

İstanbul’un nüfusu henüz 1 milyon bile değilken, Kumkapı’da Yorgo’nun meyhanesinde 2 ahbap çavuş oturmuşlar rakı içiyorlardı.
Boşaldıkça doldurulan rakı kadehleri...
* * *
Derken ahbap çavuşlardan biri:
- Ben kafayı buldum, dedi ve ayağa kalkarak hafif sallantılı bir yürüyüşle dışarı çıktı.
* * *
Biraz sonra da, sanki ayılmışçasına, hızlı adımlarla geri döndü.
Arkadaşı masada tek başına, bazen başını sol eline dayayarak hâlâ içiyordu.
* * *
Yeniden Yorgo’ya hızla dönen arkadaşı, yalnız bıraktığı dostunun masasına geldi:
- Akıl alacak gibi değil, dedi; demincek deniz kıyısına indiğimde senin boğulmuş cesedini gördüm denizde.
* * *
Masadaki:
- Saçmalama ulan, dedi; bana benzer birini görmüş olmalısın sen, zavallıyı kimse kurtarmaya kalkmamış mı?
* * *
Ayaktaki arkadaşı ısrar ediyordu:
- Anam avradım olsun sendin denizdeki boğulmuş kişi.
- Anlat bakalım nasıl bendim?
- Boyu tıpkı senin boyunda, çenesi seninki gibi azıcık köşeliydi, kafası da seninki gibi kabaktı.
- Boynunda kırmızı bir fular da var mıydı?
- Vardı, tıpkı seninki gibi...
- Ya meşin bir yeleği?
- Meşin yeleği de vardı, o boğulmuş ölü sendin sen...
- Ya ceketinin ön cebinde beyaz mendili?
- Ceketinin ön cebinde beyaz mendili de vardı.
- Ya peki ayakkabıları, onlarda mı benimkiler gibiydi?
- Tıpkı seninkiler gibiydi.
- Peki ayakkabılar; bağlı ayakkabılardan mıydılar, yoksa mokasen miydiler?
- Bağlı ayakkabılardandı onlar da...
- Gördün mü nasıl aldandığını; o boğulmuş ölü ben değildim, bak benim ayakkabılarım bağsız, mokasen...
* * *
Yıllar sonra her 2 ahbap çavuş da, değişik partilerden politikaya atılmış ve karşılıklı bir türlü bitmeyen bir polemiği girişmişlerdi.
Tıpkı Yorgo’nun meyhanesinde olduğu gibi...
* * *
Gelişmekte olan demokrasimizde, “lafına laf oturtma” çok benimsenmiş bir durum...
* * *
Mahalle kavgalarında da bıçkın geçinen kabadayılar övünürken:
- Bir tane kodum çenesine, kıç üstü oturttum, diyorlar.
* * *
“Oturtma”, aynı zamanda, genç kuşakların pek bilmediği; halka halka kesilmiş patates, patlıcan, kabak gibi sebzelerden bir çeşit kıymalı yemek...
* * *
Bendenizin çocukluğunda “oturtma”; ya mutfakta, ya bahçeye çıkarılmış “maltız”da pişirilirdi.
* * *
Osmanlı hayranı geçinen siyasetçilerimizin arasında bile; “maltız”ın, çoğunlukla yemek pişirmekte kullanılan ve içinde ızgarası bulunan, taşınabilir, ayaklı bir ocak olduğunu hatırlayanlar çok olmamalı.
* * *
Varsa bile, adının Malta adasından kökenlendiğini, bendeniz de yeni öğrendim.
* * *
Pazar’ın hatırına; politikayla hiç mi hiç, ama hiç ilgisi olmayan bir fıkra:
Psikiatr, hastasına soruyormuş:
- Çok uzun zamandan beri mi, kendinizi bir horoz olarak hissediyorsunuz?
Hastanın yanıtı:
- Küçücük bir civciv olduğumdan beri...
* * *
Garson dostum Kemal’den de bir fıkra:
Yeni evlenmiş bir çift; bir ömür kavgasız dövüşsüz yaşayabilmek için, birbirlerinden bazı ricalarda bulunuyorlarmış.
* * *
Erkek, kadına:
- Lütfen bana hiç yalan söyleme, diyormuş.
Kadın da:
- Söz veriyorum, hiç yalan söylemeyeceğim, diyormuş.
- Bir ricam daha var; yukarıda kilitli olmayan bir çekmece var; onu da hiç açma...
- Söz, peki...
* * *
Aradan geçmiş 25 yıl...
Ve bir gün kadın, açmamaya söz verdiği çekmecenin içinde ne olduğunu merak ederek, açmış.
* * *
Çekmecenin içinde 3 yumurtayla, bir yığın da para varmış.
* * *
Akşam eve kocası geldiğinde:
- Sana, demiş; daha evlendiğimiz gün, hiç yalan söylemeyeceğime söz vermiştim. Sözümü tutuyorum. Bu gün “açma” dediğin çekmeceyi ilk kez açtım. İçinde 3 yumurtayla bir yığın da para vardı. Neden o çekmeceyi asla açmamamı istedin ki; neydi o 3 yumurtayla, onca para?
* * *
Kocanın yanıtı:
- O çekmeceyi açmamanı istedim, çünkü seni her aldatışımda oraya bir yumurta koyuyordum.
* * *
Birden karısının suratı asılmış:
- Ya peki o paralar ne?
- Yumurtalar çoğaldıkça satıyor; sana ya bir kolye, ya bir bilezik alıyordum.
* * *
İlkiz Kucur’dan bir şiirle bitirelim yazıyı:

Masalcı

Kendi saçlarından asılı delikanlılar
kanlı bir bıçakla yüzüyordu mor sularında ölümün
yavaş yavaş sürüldü gölgeleri kentlerden
çünkü yanlış imlasıydılar alışkanlıkların